NHỮNG NGÀY MẤT “MẠNG”

TẠP BÚT

Xin được thưa trước: “mạng” ở đây không phải mạng người mà là mạng internet. Khổ thế, từ “mạng” đồng âm mà lắm dị nghĩa. Internet, người Việt mình dịch là mạng như mạng nhện, mạng lưới tình báo,…tức là một hệ thống gồm nhiều phần tử kết nối với nhau hoạt động cho một mục đích chung; còn người TQ dịch là “võng”, nghĩa là lưới như trong câu tục ngữ phổ biến “ lưới trời lồng lộng, sưa mà không lọt” ( thiên võng khôi khôi sơ nhi bất lậu).

 Tôi bị mất mạng năm ngày bởi modem mất nguồn, 5 đèn led không còn nhấp nháy. Bao năm rồi quen cuộc sống với máy tính, với internet, nên tôi thấy hụt hẫng thực sự.  Liên tục a-lô nhà đài, họ hẹn nay hẹn mai, từ sáng thứ sáu đến thứ ba tuần nầy mới chịu cho nhân viên đến sửa. Chỉ trong vòng mươi phút là xong. Thật ra, chẳng hư hỏng gì phải sửa, chỉ thay cái adaptor hỏng. Dốt điện đóm như tôi cũng biết cái  adaptor “chết” nên nguồn điện không vào modem được, có thể mua cái khác về thay nhưng đó là trách nhiệm của nhà đài như cái điện kế là của nhà đèn, người thuê bao không được đụng vào.

 Rủi ro nào cũng có phần…hên. “Thái ông thất mã, bất dĩ vi phúc, bất dĩ vi họa”. – trong họa có phúc, trong phúc có họa. Thật vậy, năm ngày “mất mạng” cho tôi thời gian sống không có internet, không dành thì giờ dán mắt vào màn hình, nên có dịp làm những việc khác, suy nghĩ chuyện nầy chuyện nọ mà không bị thông tin cập nhật chi phối, tác động. Có thể nói, tôi trở lại cuộc sống nguyên thủy của thời thế giới chưa “phẳng”. Nói quá thế thôi chứ thế giới vẫn còn lắm gồ ghề, lồi lõm ở những mức độ khác nhau. Thế giới chỉ mới “phẳng hơn” thôi.

 Thomas Friedman, tác giả quyển sách nỗi tiếng Thế Giới Phẳng ( The World is Flat) viết:

“ …thế giới trở nên phẳng hơn bao giờ hết khi sự tiếp xúc giữa các cá nhân trở nên dễ dàng và chặt chẽ hơn trước” ( theo bản dịch của NXB Trẻ, 2008). Nhiều học giả khác phê bình Friedman là phiến diện và cường điệu, bởi thực tế ngoài lĩnh vực thông tin tương đối phẳng, về kinh tế, văn hóa, chính trị, chất lượng cuộc sống… giữa các nước và ngay cả các tầng lớp trong một nước…đang trở nên lồi lõm hơn, thậm chí là hố sâu ngày càng hun hút hơn giữa giàu-nghèo, nông thôn-thành thị, giữa các châu lục, vùng, miền. Tiêu biểu là câu chuyện 1% đặc quyền đặc lợi ở Mỹ, và thế giới vẫn còn 3 tỷ người sống dưới mức nghèo khổ, đặc biệt ở châu Phi.

 Cho nên, chuyện “mất mạng” của tôi là chuyện nhỏ như con thỏ, có rớt từ mặt phẳng internet xuống cuộc đời thực dăm ba hôm cũng hay. Những ngày không thấy tôi xuất hiện, chọt chẹt trên trang nhà nhiều bạn bè tưởng tôi bận chuyện gì, thậm chí có người tưởng tôi ốm đau, bệnh tật sao đó nên điện hỏi thăm, có người còn ghé lại nhà. Vậy không là hên sao, bình thường dễ gì có được sự chiếu cố đó? Tôi được nghe tiếng nói cười, bắt tay, nhìn mặt họ. Trên thế giới ảo làm gì có bàn tay ai để nắm, để cảm nhận hơi ấm của nhau. Buổi sáng, tôi ngồi với bạn bè ở quán cà-phê lâu hơn. Buổi chiều, những khi trời đổ mưa, tôi ngồi uống trà một mình, nhìn mưa, thản hoặc đùa giỡn với con cún. Xa thế giới ảo, tôi gần hơn với thế giới thực, với người, thiên nhiên và con chó cưng của tôi.

 Và điều quan trọng đáng nói nhất, đó là tôi gần với tôi hơn. Người ta thường hướng ngoại mà quên đi sự hiện hữu bằng xương bằng thịt, bằng tư duy và cảm xúc của mình. Ít ra cũng ngắm mình trong gương để biết có thêm bao nếp nhăn, bao nốt tàn nhang mới xuất hiện, râu tóc đổi màu, dài ngắn ra sao, lắng nghe nhịp đập âm thầm, bền bĩ từ trái tim già nua của mình…

 Cuối cùng modem của tôi cũng chạy lại và tôi lại tiếp tục cuộc sống hằng ngày với internet. Nhưng tôi lập tâm rằng từ nay tôi sẽ “xoay trục” trở lại gần hơn với thế giới thực, với con người, với người thân, bạn bè để “tái cân bằng” với thế giới ảo một cách hợp lý làm cho cuộc đời vui vẻ, đẹp đẽ, hài hòa hơn.

 Khi tôi lên mạng trở lại, tin tức làm tôi chú ý là về hai cha con “người rừng” (Hồ Văn Thanh, 82 tuổi và Hồ Văn Lang, 42 tuổi), sống trên rừng như người tiền sử ở Tây Trà, Quảng Ngãi suốt 40 năm nay, mới được đưa trở lại thế giới văn minh hôm 7-8-2013. Giữa thế kỷ 21 họ đã sống suốt bốn thập kỷ như thời kỳ đồ sắt cách đây 2000 năm. Chắc chắn họ không biết internet, mobile phone và nhiều vật dụng bình thường khác của đời sống văn minh. Họ đã quên ngôn ngữ, tập quán, tâm lý, cách ứng xử và nhiều thứ khác nữa của người văn minh.

 Một chi tiết nhỏ nhưng đáng suy nghĩ khác: vì sợ cha con người rừng bỏ trốn khỏi thế giới văn minh để trở lại rừng, lúc đầu người ta đã dùng còng số 8 còng tay anh Lang và cột tay cha anh khi ông được đưa vào bệnh viện. Dân mạng chỉ trích biện pháp ấy thiếu văn minh, có người còn đòi phải trả họ về rừng vì sau 40 năm sống cách ly họ không thể nào thích nghi với xã hội hiện đại, thậm chí không có thể học nói. Không thể nhân danh văn minh, lòng nhân đạo để cưỡng chế cha con người rừng kia quay về với làng bản vì đó không còn là thế giới của họ. Không thể làm “phẳng” thế giới thô bạo kiểu đó được.

 Đâu phải lúc nào và bất kỳ ai cũng cần thế giới phẳng. Cho nên thỉnh thoảng “bị mất mạng”, hay tự ý “bỏ mạng” internet cũng hay. Cuộc sống luôn cần cả thực và ảo .

 NẪU XÓM CŨ

(14-8-2013)